معرفی کتاب : برگی از تاریخ (عابدی فیروزجائی)
« بنام خدا »
معرفی کتاب : برگی از تاریخ (عابدی فیروزجائی)
مؤلف: محمّد عابدی فیروزجائی
|
سرشناسه: عابدی، محمد، 1347. عنوان و نام پدیدآور: برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی/ مولف محمد عابدی. مشخصات نشر: بابل: محمد عابدی، 1388. مشخصات ظاهری: 170 ص: جدول. شابک: 9- 9924- 06- 964- 978 وضعیت فهرست نویسی: فیپا موضوع: عابدی فیروزجائی (خاندان) رده بندی کنگره: 1388 42 ر 22 ع/ 1419 cs رده بندی دیویی: 20955/ 929 شماره کتابشناسی ملی: 1993573 |
شناسنامه کتاب
نام کتاب: برگی از تاریخ عابدی فیروزجائی
مولف: محمّد عابدی
طراحی نمودار: بابل، موسسه کامپیوتری عسکری
امور رایانه: حامد عابدی فرزند محمّد
طرح پشت جلد: بالا؛ تصویر چهار شهید گرانقدر طایفه عابدی فیروزجائی
پایین؛ تصویر سقّاخانه ی روستای تیرکن (اثر حاج نبی اله عابدی)
چاپ: سال1389
قطع و صفحه: 170 صفحه وزیری
تیراژ: 1000 نسخه
قیمت: 000/ 100 ريال
تلفن: 01112252715
شماره همراه: 09112181732
آدرس اینترنتی:.com shajareh_abedi@yahoo
لیتیوگرافی، چاپ و صحافی: هنرالتحریر بابل 2- 01112267501
فهرست مطالب :
صحفه
1. فهرست علائم............................................................................................................ 7
2. مقدّمه ....................................................................................................................... 8
3. توضیح........................................................................................................................ 9
4. شرح ايل بزرگ فيروزجایی.......................................................................................... 12
5 . نام خانوادگی در عابدی فیروز جایی............................................................................ 16
6. اسکان (محلّات عابدی نشين)..................................................................................... 16
7. شرح نوادگان کربلائی زین العابدین............................................................................... 18
8 . نوادگان حاج محمّد قلی.............................................................................................. 19
1-8 . رمضانعلی................................................................................................................ 19
2-8 . تاریخ تولّد و وفات کربلائی زین العابدین.......................................................................... 21
3-8 . شاه خانم ............................................................................................................... 26
9. نوادگان حیدرقلی....................................................................................................... 35
1-9. علی اکبر................................................................................................................. 35
2-9. وجه تسمیه عابدی فیروزجائی...................................................................................... 42
3-9. قربان ...................................................................................................................... 48
4-9. علی اصغر ............................................................................................................... 54
5-9. قاسم...................................................................................................................... 57
6-9. مهدی .................................................................................................................... 59
10. نوادگان ملّا علی ..................................................................................................... 61
1-10. مشهدی محمّد........................................................................................................ 61
2-10. ملّا احمد ................................................................................................................ 68
3-10. اله قلی.................................................................................................................. 70
4-10. کربلائی ابوالقاسم.................................................................................................... 74
5-10. ملّا محمود .............................................................................................................. 76
11. نوادگان داوود............................................................................................................ 79
12. نوادگان حاج عبداله................................................................................................... 81
1-12. حسینجان ............................................................................................................... 82
2-12. ابراهیم ................................................................................................................... 82
3-12. ملّا یعقوب ............................................................................................................... 93
4-12. کربلائی نادعلی ....................................................................................................... 97
13. آمار ........................................................................................................................ 102
14. تصاویر اماکن، اشخاص و نمودار سلسله ی دوّار ...................................................... 104
15. شرح بنچاق ییلاق روجی کلوم ................................................................................ 143
16.نمودار قدرالسّهم شرکای روجی کلوم...................................................................... 144
17. ییلاق اونیسیّه........................................................................................................ 153
18. آرامگاه .................................................................................................................. 154
19. آداب و رسوم و خصوصیّات عامّه در عابدی فیروزجائی.............................................. 160
1-19. آشنایی با آداب و رسوم فیروزجائی به صورت منظوم .................................................... 160
2-19. محاوره در طوایف فیروزجائی و آشنایی با الفاظ............................................................. 164
3-19. آشنایی با خصوصیات بارز در عابدی فیروزجائی ........................................................... 169
20. فهرست منابع ........................................................................................................ 170
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
خداوندا! هرکه تو را دارد چه نـدارد وهرکه تو را ندارد چه دارد؟
چه داند جز ذات پروردگار که فردا چه بازی کند روزگار
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
"مقدمه"
حافظه ی انسان برای ماندگاری مطالب اندك است. بعضی از آموخته ها به گونه‌ای است كه مبنايی برای معلومات و يافته های جديد می‌گردد. در صورتی كه علم انساب[1] و شناخت سلسله خانوادگی را هر چند كه تا مدّت ها می توان سينه به سينه و نسل به نسل و تعاريف ذهنی به ادوار بعد انتقال داد ولی اين آموخته های ذهنی در هر دوره سنّی كه نقل قول می‌گردد شايد همه يا قسمتی از آن دچار فراموشی و يا تحريف شود. برای اينكه آموخته های ذهنی افراد در انتقال دچار اشكال و فراموشی نشود لازم است كه در قالب كتاب به رشته تحرير در آيد، تا اثر مفيدی در خواننده بگذارد، سهل الوصول باشد و معلومات محفوظ بماند.
سالمندان هر جامعه منشاء معلومات و حلقه ی واسط در انتقال سلسله خانوادگی گذشتگان به نسل جديد بوده و هستند. امّا زندگی ماشينی امروزی به طروق مختلف عرصه بيان خاطرات پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها را برای نوادگان خود چنان تنگ نمود كه بيم آن می رود فرد ده ساله امروزی به علّت ارتباط آنگونه ی اسلاف مان، برای شصت سال بعد، از نقل داستان زندگی و بيان خاطرات گذشته و شرح بدون نقص و صحيح سلسله اجداد خود عاجز بماند.
بدين منظور دست به قلم شده و كنكاش و پرسش از نسل حاضر را روی يافته های گذشته خود گذاشته و در قالب كتاب تقديم نسل حاضر و آينده می نمايم. باشد روزی كه برای پرسشهای زير پاسخی مناسب داشته باشيم.
* جوانی و توان فكری خود را در چه زمينه‌ای صرف كرده ای؟
* در قبال زحمات پدر و مادر خويش كه به نيت «فراگيری علم و دانش، ادب و اخلاق و تأ ثير فراگيری اين عوامل در جامعه» از جان و مال خود مايه گذاشته‌اند. توچه كرده ای؟
"من لب فرو نبندم!"
توضيح: اين كتاب مشتمل بر 5 بخش است.
بخش اول = ماجراهای قبل وبعد کربلائی زین العابدین
الفـ ذكر شرح ايل بزرگ فيروزجایی و كيفيت مهاجرت جدّ اعلای عابدی فيروزجایی.
بـ بيان نام خانوادگی سجلی نوادگان كربلایی زين العابدين.
جـ ذكر محلّات عابدی نشين در بابل و سواد كوه.
دـ شرح نام افراد، همسر و فرزندان، محلّ زندگی، شغل و حرفه، سال سفر به سرزمين وحی و بعضاً تاريخ فوت كه در مورد ذكر فرزندان ذكور بيشتر دقّت به عمل آمد ولی در مورد دختران هر نسل به ذكر همسر و بعضاً به ذكر نام فرزندانشان اكتفا گرديد. از آنجايی كه درصد قابل توجّهی از فرزندان اناث در درون طايفه عابدی فيروزجائی ازدواج نموده اند، نام فرزندانشان از طريق شوهرانشان نقل شده است. ولی آن تعداد از دختران عابدی كه در اين طايفه ازدواج ننموده اند، هم جمع آوری اطلاعات مشكل بوده و هم باعث تداخل در آمار و مشخصات طوايف ديگر می گرديد. اگر قصوری در بيان مشخصات و نام فرزندان و ديگر معلومات سلسله هر فردی مشاهده گرديد، عفو موجب امتنان است.
بخش دوم = آمار، عکس و نمودار
الف ـ آمار
دو جدول آماری مربوط به فرزندان پسر مرحوم كربلائی زين العابدين و تعداد نوادگان متوفی و در قيد حيات كه مبنای زمانی آن از دوره جد اعلای ما «كربلائی زين العابدين» تا پايان سال 1387 است و از آغاز سال، 1388 وفات و مواليد جديد لحاظ نشده است.
ب ـ عكس
شامل عكس اشخاص و اماكن و محلّات عابدی نشين كه با همّت و همكاری بستگان جمع آوری و گنجانده شد و سعی بر آن بود عكس افراد متوفی يا در قيد حيات ميان سال و
بالاتر لحاظ شود. اگر جای عكسی را خالی می‌بينيد از عدم وجود يا از عدم ارائه آن بود.
كه اين بخش قبل از هر نمودار سلسله دوّار لحاظ گرديد.
ج ـ نمودار های دايره ای
نمودارهای دايره ای با عنوان «سلسله و شجـــره» كه به بيان نام اولاد ذكور كربلائی زين العابدين و نواده‌های پسری پنج فرزند او پرداخته شد كه راهنمای هر جدول دوّار، كار خواننده را از مطالعه و مرور آن آسان می‌نمايد.
بخش سوم = روجی کلوم و اونیسّیه
جد اعلای عابدی ها برای بازماندگانش ميراث متعدد بر جای گذاشته از جمله ييلاق «روجی كلوم» واقع دربندپی شرقی (مرز سواد كوه) و «اُنیسّيه» واقع در ييلاق "سواد كوه"، كه به صورت مشاع و مشترك، مورد بهره برداری قرار می گيرد كه شرح كيفيت و كمّيت اين ميراث ارزشمند و قدر السّهم هر يك از شركا در اين بخش قيد شده است.
بخش چهارم = آرامگاه
قبل از سال 1345 قبرستان خاصّی برای تدفين درگذشتگان عابدی فيروزجائی وجود نداشت و متوفّيان قبل از آن تاريخ و گاهاً بعد از آن، در آرامگاه "امام كلا لفور" و ييلاق "امام زاده حسن بندپی" و قبرستان محلاتی نظير"فيروزجاه"، "رئيس كلا ی لفور" و... دفن می‌شدند ولی با تخصيص زمين توسط متولّيان امر برای قبرستان روستاهای تيركن، آبندان، ريكو، لمّارون و خركاك از سال 1345 هـ. ش به بعد، هر متوفی عابدی فيروزجائی در آرامگاه محل سكونت خويش دفن می‌گردد كه در اين بخش به شرح مد فونين و موقعيّت قبور در قبرستان محلات عابدی نشين (روستاهاي: تيركن، آبندان، ريكو) اشاره شد.
بخش پنجم = آداب و رسوم و خصوصيت عمومی
الف ـ آشنايی با آداب و رسوم فيروزجائی به صورت منظوم.
بطور مثال :
شما شاهد هسنّی از کوه تا مازرون تمام زنــدگی قـَشنگ پرجـائیون
پرجائی زن و مرد همه اهل کــــار اَتـی کـــشـاورز اَتــی مــالـــدار
مرد مرد چرم و شِلِه کردنا پـشکـار روز شــو هــمه بینه مـشغول کـار
پرجائـی کیجا کِرده سـبز پیـــــرَن سِرخ جِمِه کِــرده وقتـی بَیبـو زَن
ب ـ محاوره در طوایف فیروزجائی و آشنایی با الفاظ.
الفاظ مورد استفاده طوایف فیروزجائی همان لهجه ی اصیل مرسوم در مازندران می باشد و وجه اشتراک با دیگر نواحی و شهرستان ها بسیار زیاد است. از آنجایی که محل سکونت طایفه ی بزرگ عابدی فیروزجائی در نقطه ی تلاقی بندپی شرقی، لفور و بابلکنار می باشد لهجه ی شان نیز مخلوطی از لهجه های ساکنین فوق می باشد نه خاص یک منطقه. امّا تکلّم به لهجه بندپی به جهت اصالت، ملموس تر از دو نقطه ی دیگر است. هر چند که درحفظ لهجه ی خود کوشا هستیم ولی شرایط زندگی مدرن و ماشینی به گونه ای است که به مرور زمان کلمات جدید جای الفاظ قدیم را می گیرد.
مثلا در یک زمینه :
چوبی: کَچه- کَچه شَن- جوله- آشّه بیلک- شِل- کَلِز- فییِه- کِترا- دونه پاچ- کَنِّل- شورکَر- پِلاکَر- چَل- چَلیجه- اُدَنگ- اَسیو- شیش- چوبِق- کیله- لَلِوا- لیفا- خِلَنگ- نون مرزِه- چِلی- کوما- دِکَل- توردَسّه- کول- لَد- مَکو- ماسرِ- دوش کرچو- پِرقال-داغله- جِز- چَلِسک- سیکارچو-کَچِب- خِردِخوار- کِرک چَپی- هَلتِک- گِلِر- پِسپِسی.
آهنی: اوسار- رکاب- نال- مِخ - دَهره - هَرِه- رَنِّه- میجِه- داز- تور - تاشه- لَوِرَگ- دیزنون- ماشِه- وَلزَرین- اَنبرگاز- مِخراز- شونسَر- هوکا- دِروش - بَلو- گرواز- اِزّال – دَر رزّه.
مسی: لَوِ- کَرِک لَوِ- لاقِلی-قِرِک- اَفتو- مَشبه- شیردون-اَفتوبه- مَجمه- دوری-قَدرِه- قِراچه- بایّه - دونه شور - لَگِن - اَفتوبه لگن- دَسشورلگن- لَمپا - فِنِر- دَس چِراغ- مَشَل.
ج ـ آشنای با خصوصيت بارز و عامّه در عابدی فيروزجائی.
عابدی ها كه تيره ای از ايل بزرگ فيروزجائی می‌باشند در آداب و رسوم همانند ديگر طوايف می باشند. شايد تفاوت های جزئی در اين طايفه با طوايف ديگر ديده شود ولی از ديدگاه كلّی شباهت ها با ديگر طوايف بسيار مشهود و ملموس بوده و هست. قصد بر آن بود شيوه كار و زندگی، عبادت و زيارت، گراميداشت مناسبت ها و روش برپايی جشن عروسی يا سوگواری عزای عزيزان و... طوايف فيروزجائی را در قالب نثر به اين مجموعه اضافه نمایم كه به جهت تجميع اثر و تاثير بيشتر و حلاوت بهتر، از كتاب «سجرو منظومه ای مازندرانی» بهره گرفته و چكيده ای از آن، در 72 بيت به زبان محلّی مازندرانی به نيابت هفتاد و دو شهيد كربلا تقديم خوانندگان می شود. ضمن اينكه جمع بندی منظوم از كل مجموعه كتاب«سجرو» مستلزم كم يا زياد شدن ابيات بوده تا به هدف لازم دست يافتم.
«وجه تسميه عابدي فيروزجائي»
¢ ملّاعلی
ملّاعلی آخرين پسر از همسر اوّل علی اكبر و از بزرگان عابدی فیروزجائی در دوران حيات خود و ساكن لمّارون بود. هنگامی كه دولت وقت مصمّم به تنظيم و ارائه شناسنامه[2] توسط مأمورين سيّار به ساكنان منطقه شد. حاج ملّا علی عابدی طی پيغامی به پسر عموهای خود اطلاع داد كه چون جدّ ما«زين العابدين» بود در صورت مراجعه مأمورين مربوطه، نام خانوادگی خود را عابدی فيروزجائی اعلام كنيد. اگر فاميلی گرگانی، گری زاد، تيما، خيّر، تويلی در ميان نوادگان زين العابدين وجود دارد. ممكن است كه آن پيغام را از ايشان نشنيده باشند. و یا اینکه ماموران ثبت احوال با دادن نام خانوادگی های عجیب وغریب درتوابع بندپی ولفور، به نوعی این امر مهم را به بازی و سُخره گرفته بودند. پس مسبّب عنوان عابدی فيروزجائی حاج ملّاعلی بود، كه روحش شاد باد.
حاج ملّا علی درسال 1372 دار فانی را وداع گفت كه در قبرستان لمّارون مدفون می‌باشد. همسر سومش(کلثوم) در پاييز 1387 در گذشت و در آرامگاه کتی غربی بابل مدفون گردید.
او سه زن در سه دوره زندگی خود داشت.
1ـ جان مار: مادر بانو وننه
2ـ نور خانم: مادر شعبان، فريدون، زيغم، علی اكبر، آغاننه.
3ـ كلثوم: مادر همّت، جواد، عبدالرزّاق، حوريه، مريم.
آغاننه همسر پسر عمویش اسنفدیار عابدی فرزند جعفر قلی بود.
حاجيه بانو همسر حاج موسی حاجی تبار و مادر علیجان آقا، عليرضا، قمر، زهرا، اوليا بوده است.
© علی اصغر
علی اصغر فرزند سوم حيد رقلی، كه دارای شش پسر به نام های: محمّدجان، خانجان، كريم، رحيم، ابراهيم و حسن بود.
¢ محمّدجان
او از ازدواج با گل ابرو عابدی دختر ابراهیم فرزند حاج عبداله داراي فرزندانی به نام های: ميرزا جان و محترمه (همسر پسر خاله اش برار غلامعلي تبار) بود.
¥ميرزا جان ساكن دراز كلا كه در سال 1376 اعمال حج تمتّع را به جاي آورد. او از ازدواج با ننه مار دختر کربلائی ابوالقاسم عابدی فرزنداني به نام هاي: محمّدجان، جواد، وجيهه (همسر جلال عابدي فرزند شعبان فرزند حاج ملّاعلي)، گل باجي (همسر غلامرضا عابدي پسر نورعلي)، زهرا ((صديقه)) (همسر حاج غلامحسن عابدي فرزند غلامحسين فرزند داوود فرزند کربلائی زین العابدین) دارد.
¤محمّدجان از ازدواج با دختر خاله‌ي خود آغا دده فرزند نورعلي عابدي فرزنداني به نام هاي: صمد، رحمت، حميد، مهدي، كاظم، فاطمه ((آرا)) (همسر پسردایی اش، علیرضا فرزند رضا) دارد. او ساكن كاردركلا است.
صمد داراي فرزنداني به نام هاي: محمّدرضا و عاطفه مي باشد.
رحمت داراي فرزنداني به نام هاي: حميدرضا و فاطمه مي‌باشد.
كاظم داراي پسری به نام امير است.
مهدی با زینب عابدی فرزند حسینعلی فرزند اسداله ازدواج نمود.
¤ جواد ساكن دراز كلا با شغل رانندگي از همسرش سكينه خاتون عابدي دختر حاج ملّا آقا داراي فرزنداني به نام هاي: عارف، بهرام، وحيد و سميّه (همسر محمّد آقاجانی) مي‌باشد.
¾ قهرمان
آخرین فرزند نادعلی و آخرین نتیجه کربلائی زین العابدین، قهرمان بود. او چهل روزه بود که مادرش مرصع از دار دنیا رخت بر بست و خواهرانش مخصوصاً رقیّه او را بزرگ کردند. از لطف خداوند و تلاش و کوشش فراوان خود و همسرش قمر عابدی دختر حاج موسی دارای تمکّن مالی لازم گردید. در سال 1355 و در 35 سالگی که در آن ایّام بجای آوردن اعمال حج تمتّع در سنّ کم،کمتر مرسوم بود اعمال تمتّع را به اتّفاق بستگانی چون:حاج تقی عابدی و حاج عزت اله عابدی به جای آورد.
اهل کار و تلاش، عبادت و صداقت و در زمینه ی توجّه مالی و معنوی به فرزندان شهره ی منطقه بوده است. پدری بود که نخواست دسترنجش را فرزندان بعد از فوت او تصاحب کنند. بلکه از صمیم قلب دوست داشت در زمان حیات با دست خود برای فرزندان هزینه نماید، که کرد و کم نکرد. حاج قهرمان در 58 سالگي دراثر ابتلا به بیماری در تاریخ (18/ 10/ 1378 هـ ش) مصادف با روز عید فطر سال 1420 هـ ق دار فانی را وداع گفت که مزار ابدیش آرامگاه تیرکن است.
او نه فرزند به نام های: مرضیه (همسر بهروز فرزندکربلائی علی اکبر عابدی)، فاطمه (همسر پسر عمّه اش عبدالرّزاق فرزند مشهدی کریم عابدی)، مقدّسه (همسر حشمت فرزند صفر عابدی)، معظّمه (همسر پسرخاله اش علی مراد فتح تبار فرزند حاج محمّدعلی)، محمّد، علی، حسین، حسن و قاسم داشت.
معظمه مادر فرزندانی به نام های: فاطمه،فرشته، عاطفه،کاظم و بهرام می باشد.
¥ محمّد معلّم مدارس ابتدایی بابل و ساکن کتی غربی است و در سال 1385 هـ ش به نیابت مادر در قید حیات خود، اعمال حج تمتّع را بجای آورد. او ازثمره ی ازدواج با منیره عموزاده فرزند مختار، فرزندانی به نام های: سامره، منصوره (همسر پسر عمویش عبداله فرزند علی)، حامد و حمید دارد. {مؤلف}
¥ علی با داشتن شغل دامپروری و رانندگی، در درازکلای بابلکنار ساکن است. او از ازدواج با محرّم عابدی فرزند حاج اصغر، فرزندانی به نام های: عبداله ((رمضان))، تقی ((رجب))، ربابه (همسر عبّاس گرگانی عابدی فرزند اصغر) و راضیه دارد.
¤ عبداله با دختر عمویش منصوره فرزند محمّد عابدی ازدواج نمود.
¥ حسین با اشتغال به دامداری درسوزی کتی تیرکن ساکن است. او از ازدواج با دختر دایی اش خیرالنّسا عابدی فرزند موسی الرّضا،دارای فرزندانی به نام های: کلثوم، سکینه و قهرمان ((رضا)) می باشد.
¥ حسن در کتی غربی بابل ساکن بوده و در آنجا فروشگاه ابزار و یراق ساختمانی دارد. او از ازدواج با دختر خاله اش ثریّا عابدی فرزند مهدیقلی فرزند حاج تقی دارای پسرانی به نام های: سبحان و اشکان می باشد.
¥ آخرین نبیره ی کربلائی زین العابدین، قاسم می باشد. او با اشتغال به دامداری درسوزی کتی تیرکن ساکن است و از ازدواج با فاطمه عابدی فرزند حاج کاظم فرزندانی به نام های: احمدرضا ، حمیدرضا وامیررضا دارد.
والسلام علیکم و رحمه اله و برکاته ./ .
12/4/89 www.edumazand.ir & www.pagohesh.blogfa.com